De staatssecretaris van EL&I heeft de hoofdlijnen van het wetsvoorstel tot invoering van een stelsel van verantwoorde mestafzet en verplichte mestverwerking op 29 juni naar de Tweede Kamer gestuurd. Het streven is nog steeds om het wetsvoorstel per 1 januari 2013 te laten ingaan.

Basis van de nieuwe mestwet is een verbod op de productie van dierlijke mest, tenzij er voor de productie uiterlijk op 16 mei van het jaar afzetruimte is vastgelegd. Bedrijven die meer dierlijke meststoffen produceren dan ze volgens de gebruiksnormen op eigen grond mogen aanwenden, moeten een percentage van het productieoverschot laten verwerken. Voor de rest van het overschot moet uiterlijk op 15 mei van het productiejaar mestplaatsing geregeld worden. Dit kan door feitelijke mestafzet tussen 1 januari en 15 mei, te verantwoorden via het Vervoersbewijs Dierlijke Meststoffen, en door het sluiten van mestplaatsingsovereenkomsten.

Een bepalend element van het stelsel van verantwoorde mestafzet is de verplichte mestverwerking. Onder verwerken wordt verstaan het zodanig behandelen van dierlijke meststoffen dat het eindproduct niet langer aangemerkt wordt als dierlijke mest of export. De mestverwerkingsovereenkomsten moeten uiterlijk op 31 december voorafgaand aan het productiejaar gesloten zijn. Mogelijk kan de verwerkingsplicht tussen veehouders onderling worden overgedragen

De mestverwerkingspercentages worden naar regio gedifferentieerd. Voor de regio-indeling wordt aangesloten bij de thans onder het stelsel van dierrechten geldende verdeling. In samenspraak met het bedrijfsleven zijn de volgende voorlopige verwerkingspercentages vastgesteld:

 Regio 2013 2014 2015
 Zuid 10% 30% 50%
 Oost 5% 15% 30%
 Overig 0% 5% 10%

Het is de verwachting dat de percentages in 2013 resulteren in een verplichte verwerking van ruim 5 miljoen kilogram fosfaat, oplopend tot ca. 28 miljoen kilogram in 2015.