Op 1 oktober 2009 is de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen in werking getreden. De wet is opgenomen in de Algemene Wet Bestuursrecht. De kern van de wet is dat een bestuursorgaan een dwangsom verbeurt als niet binnen de wettelijke termijn wordt beslist op een verzoek om een beschikking. De dwangsom bedraagt maximaal € 1.260. De dwangsomregeling geldt in beginsel ook voor beschikkingen op aanvraag van de Belastingdienst/Toeslagen. In verband met de invoering van een nieuw toeslagensysteem (NTS) is de ingangsdatum van de dwangsomregeling voor de toeslagen echter uitgesteld.

Het kabinet stelt nu voor om de toepassing van de dwangsomregeling voor de toeslagen nog een jaar uit te stellen vanwege de financiële risico’s die er zijn wanneer de regeling zou worden ingevoerd voor het jaar 2012. De dwangsomregeling zou dan in moeten gaan voor beschikkingen die betrekking hebben op het berekeningsjaar 2013 en later.
Daarnaast stelt het kabinet voor de dwangsomregeling niet te laten gelden voor beschikkingen van de Belastingdienst/Toeslagen waarbij een toeslag definitief wordt toegekend vanwege het formele karakter van een dergelijke beschikking. De definitieve toekenning is niet anders dan een eindafrekening waarbij de vraag wordt beantwoord of er te veel of te weinig voorschot is uitbetaald.
Het kabinet vindt het noodzakelijk dat de mogelijkheid bestaat om de dwangsomregeling tijdelijk geheel of gedeeltelijk buiten werking te stellen om grote financiële risico’s te voorkomen bij verstoringen in de uitvoering. Van die mogelijkheid zal alleen gebruik worden gemaakt bij calamiteiten.