In 2016 kunnen de volgende ondernemers betalingsrechten aanvragen uit de Nationale reserve:

• startende landbouwers;
• jonge landbouwers;
• landbouwers, die in 2015 90 dagen of langer geen landbouwactiviteiten konden uitoefenen vanwege de aanleg van openbare werken of van nutsvoorzieningen;
• landbouwers, die hebben meegedaan aan de set-aside regeling en deze grond weer als landbouwgrond in gebruik hebben genomen. De set-aside overeenkomst moet na 31 december 2012 beëindigd zijn.

Aanleg openbare werken en nutsvoorzieningen
In de Gecombineerde opgave kan men aangeven op welke percelen men in 2015 gedurende meer dan 90 dagen geen landbouwactiviteiten kon uitoefenen door openbare werken of door de aanleg van nutsvoorzieningen (bijv. een gasleiding). Bewijzen moeten via Digitaal post naar de RVO gestuurd worden.

Percelen met een set-aside overeenkomst
Er kunnen ook betalingsrechten uit de Nationale reserve aangevraagd worden voor percelen, die als gevolg van een afgesloten set-aside overeenkomst tijdelijk uit de productie waren genomen. De overeenkomst moet na 31 december 2012 beëindigd zijn. Op het perceel mogen niet eerder betalingsrechten zijn toegekend.

Startende landbouwer
Er is sprake van een startende landbouwer als het landbouwbedrijf na 2012 is gestart. Men mag in de vijf jaar voor de start van het landbouwbedrijf geen landbouwbedrijf in eigen naam hebben gehad. Ook mag men geen bestuurder of beherende vennoot van een rechtspersoon of maat in maatschap, bestuurder van een stichting of vereniging geweest zijn die een landbouwactiviteit uitoefende.

Jonge landbouwer
Men wordt beschouwd als jonge landbouwer als men op 31 december 2016 jonger is dan 41 jaar en voor het eerst als bedrijfshoofd een landbouwbedrijf heeft opgericht vanaf 1 januari 2011. Bij jonge landbouwers in een samenwerkingsverband of rechtspersoon geldt de eis dat de jonge landbouwer langdurige zeggenschap binnen het landbouwbedrijf uitoefent op het gebied van beheer, voordelen en financiële risico’s.

Aantal betalingsrechten uit Nationale reserve
Het aantal betalingsrechten bij starters en jonge landbouwers wordt bepaald door het aantal hectares subsidiabele landbouwgrond dat gebruikt wordt op 15 mei 2016. Indien een bedrijf in 2015 op de reguliere manier betalingsrechten heeft gekregen en er zit in 2016 een jonge landbouwer of starter in het bedrijf die aan de voorwaarden voldoet, kan het bedrijf betalingsrechten uit de Nationale reserve aanvragen. Er worden echter alleen betalingsrechten uit de Nationale reserve toegekend op het aantal hectares subsidiabele landbouwgrond verminderd met het aantal betalingsrechten dat het bedrijf op enig moment in eigendom of huur heeft gehad.

Waarde betalingsrechten
De waarde van een betalingsrecht uit de Nationale reserve bedraagt € 288,98 per hectare. Dit bedrag wordt geleidelijk afgebouwd naar € 270,17 in 2019.